اندازه‏ گیری عدالت آموزشی،سنجه ها و شاخص‏ها: از نظریه تا عمل
کد مقاله : 1095-ICSA
نویسندگان
بهنام بهراد *
پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورش
چکیده مقاله
علی‏رغم شکل‏گیری گفتمان سیاسی-اجتماعی روزافزون پیرامون عدالت آموزشی، سردرگمی روشنی در مفهوم‏پردازی و اندازه‏گیری آن به چشم می‏خورد و کوشش‏های اندکی در جهت رمزگشایی از آن در متون علمی ما صورت گرفته است. پرسش‏های این مطالعه شامل: (1)چه تفاوتی بین عدالت آموزشی، برابری و عدالت اجتماعی یا عمومی وجود دارد؟ (2) عدالت آموزشی مبتنی بر کدام نظریه‏ها و مفاهیم شکل گرفته است؟ (3) این نظریه‏ها منجر به تدوین چه معیارها، سنجه‏ها و شاخص‏هایی شده‏اند؟ و (4) بطور کلی عدالت آموزشی چگونه اندازه‏گیری می‏شود؟ روش پژوهش از نوع مطالعۀ مروری بوده که با استفاده از بانک‏های اطلاعات Science Direct ،Google Scholar، Eric، Research gate، UNESCO، OECD و موتورهای جستجو حدود 20 منبع به منظور پاسخگویی به پرسشهای پژوهش شناسایی و مورد تحلیل قرار گرفته‏اند. یافته‏های این مطالعه نشان می‏ دهند بین برابری، عدالت آموزشی و عدالت اجتماعی تفاوت وجود دارد؛ عدالت آموزشی ترجمان مفاهیمی از قبیل: اصل برابری فرصت‏های رومر و ترانوی و برن و استیفل، رواداری یا انصاف در نظریۀ عدالت جان رالز، نخبه‏ سالاری (شایسته‏ سالاری) منبعث از رویکرد قابلیت آمارتیا سن ، استانداردهای کمینه یا حداقلی سپهرهای عدالت والزر ، بی‏طرفی یا مفهوم عدالت افقی در دیدگاه استیوارت، مفهوم برابری شرایط در عدالت افقی و بازتوزیع در مفهوم عدالت عمودی برن و استیفل می‏ باشد. این مقاله رابطۀ بین مفاهیم نظری فوق و تدوین معیارها، سنجه‏ها و شاخصهای اندازه‏گیری کمی عدالت آموزشی را توضیح می‏ دهد و به متخصصان و سیاستگذاران این حوزه کمک می‏کند تا تصویر دقیقتری را از عدالت آموزشی و چگونگی اندازه‏گیری آن بدست آورند.
کلیدواژه ها
عدالت آموزشی، اندازه گیری، سنجه ها، شاخص‏ها
وضعیت: پذیرفته شده برای ارائه شفاهی